Wyobraź sobie, że otwierasz pozornie zwyczajnego maila, a chwilę później Twoje konto bankowe jest puste. Albo przeglądasz sieć, gdy ekran się blokuje i pojawia się wiadomość z żądaniem okupu. Te sceny nie są filmami science fiction, ale przykładami cyberataków z życia wziętymi. W tej erze Internetu wszystkiego Internet jest nie tylko wygodnym mostem, ale także terenem łowieckim dla hakerów. Od prywatności osobistej po tajemnice korporacyjne i bezpieczeństwo narodowe, cyberataki są wszędzie, a ich przebiegłość i destrukcyjna moc przerażają. Jakie ataki nam zagrażają? Jak działają i co należy z tym zrobić? Przyjrzyjmy się ośmiu najczęstszym cyberatakom, przenosząc Cię do świata zarówno znanego, jak i nieznanego.
Złośliwe oprogramowanie
1. Czym jest Malware? Malware to złośliwy program zaprojektowany w celu uszkodzenia, kradzieży lub kontrolowania systemu użytkownika. Wkrada się do urządzeń użytkownika przez pozornie niegroźne ścieżki, takie jak załączniki e-mail, ukryte aktualizacje oprogramowania lub nielegalne pobieranie stron internetowych. Po uruchomieniu malware może kraść poufne informacje, szyfrować dane, usuwać pliki, a nawet zamieniać urządzenie w „marionetkę” atakującego.
2. Typowe typy złośliwego oprogramowania
Wirus:Po dołączeniu do legalnych programów, po uruchomieniu następuje samoreplikacja, infekcja innych plików, czego skutkiem jest obniżenie wydajności systemu lub utrata danych.
Robak:Może rozprzestrzeniać się niezależnie bez programu hosta. Często rozprzestrzenia się poprzez luki w zabezpieczeniach sieci i zużywa zasoby sieciowe. Trojan: podszywający się pod legalne oprogramowanie, aby nakłonić użytkowników do zainstalowania tylnego wejścia, które może zdalnie kontrolować urządzenia lub kraść dane.
Oprogramowanie szpiegujące:Ukryte monitorowanie zachowań użytkowników, zapisywanie wciśniętych klawiszy i historii przeglądanych stron, często wykorzystywane do kradzieży haseł i informacji o kontach bankowych.
Oprogramowanie wymuszające okup:blokowanie urządzenia lub zaszyfrowanych danych i żądanie okupu w celu ich odblokowania stało się w ostatnich latach szczególnie powszechne.
3. Propagacja i szkody Malware rozprzestrzenia się zazwyczaj za pośrednictwem nośników fizycznych, takich jak wiadomości phishingowe, Malvertising lub klucze USB. Szkody mogą obejmować wyciek danych, awarię systemu, straty finansowe, a nawet utratę reputacji korporacyjnej. Na przykład złośliwe oprogramowanie Emotet z 2020 r. stało się koszmarem bezpieczeństwa przedsiębiorstw, infekując miliony urządzeń na całym świecie za pomocą ukrytych dokumentów Office.
4. Strategie zapobiegawcze
• Zainstaluj i regularnie aktualizuj oprogramowanie antywirusowe w celu skanowania w poszukiwaniu podejrzanych plików.
• Unikaj klikania nieznanych linków i pobierania oprogramowania z nieznanych źródeł.
• Regularnie twórz kopie zapasowe ważnych danych, aby zapobiec nieodwracalnym stratom spowodowanym przez oprogramowanie ransomware.
• Włącz zapory sieciowe, aby ograniczyć nieautoryzowany dostęp do sieci.
Oprogramowanie wymuszające okup
1. Jak działa ransomware Ransomware to specjalny rodzaj złośliwego oprogramowania, który blokuje urządzenie użytkownika lub szyfruje krytyczne dane (np. dokumenty, bazy danych, kod źródłowy), aby ofiara nie mogła uzyskać do nich dostępu. Atakujący zazwyczaj żądają zapłaty w trudnych do śledzenia kryptowalutach, takich jak bitcoin, i grożą trwałym zniszczeniem danych, jeśli płatność nie zostanie dokonana.
2. Typowe przypadki
Atak na Colonial Pipeline w 2021 roku zszokował świat. Ransomware DarkSide zaszyfrował system sterowania głównego rurociągu paliwowego na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych, powodując przerwanie dostaw paliwa i żądanie przez atakujących okupu w wysokości 4,4 miliona dolarów. Incydent ten ujawnił podatność krytycznej infrastruktury na ransomware.
3. Dlaczego ransomware jest tak śmiercionośne?
Wysoki poziom ukrycia: oprogramowanie typu ransomware często rozprzestrzenia się za pomocą inżynierii społecznej (np. podszywając się pod legalne wiadomości e-mail), co utrudnia użytkownikom jego wykrycie.
Szybkie rozprzestrzenianie się: wykorzystując luki w zabezpieczeniach sieci, ransomware może szybko zainfekować wiele urządzeń w przedsiębiorstwie.
Trudne odzyskiwanie: Bez ważnej kopii zapasowej zapłacenie okupu może być jedynym rozwiązaniem, ale po zapłaceniu okupu odzyskanie danych może się okazać niemożliwe.
4. Środki obronne
• Regularnie twórz kopie zapasowe danych w trybie offline, aby mieć pewność, że krytyczne dane będzie można szybko odzyskać.
• Wdrożono system Endpoint Detection and Response (EDR) w celu monitorowania nieprawidłowego zachowania w czasie rzeczywistym.
• Przeszkol pracowników w zakresie rozpoznawania wiadomości e-mail typu phishing, aby nie stały się one wektorem ataku.
• Wczesne łatanie luk w zabezpieczeniach systemu i oprogramowania w celu ograniczenia ryzyka włamania.
Phishing
1. Natura phishingu
Phishing to rodzaj ataku socjotechnicznego, w którym atakujący, podszywając się pod zaufany podmiot (np. bank, platformę handlu elektronicznego lub współpracownika), nakłania ofiarę do ujawnienia poufnych informacji (np. haseł, numerów kart kredytowych) lub kliknięcia złośliwego łącza za pośrednictwem wiadomości e-mail, SMS lub komunikatora internetowego.
2. Formy wspólne
• Phishing e-mailowy: fałszywe oficjalne e-maile, mające na celu nakłonienie użytkowników do zalogowania się na fałszywych stronach internetowych i podania swoich danych uwierzytelniających.
Spear Phishing: Atak ukierunkowany na konkretną osobę lub grupę, mający większą szansę na powodzenie.
• Smishing: wysyłanie fałszywych powiadomień za pośrednictwem wiadomości tekstowych w celu nakłonienia użytkowników do kliknięcia złośliwych linków.
• Vishing: udawanie kogoś przez telefon w celu uzyskania poufnych informacji.
3. Zagrożenia i skutki
Ataki phishingowe są tanie i łatwe do wdrożenia, ale mogą powodować ogromne straty. W 2022 r. globalne straty finansowe spowodowane atakami phishingowymi wyniosły miliardy dolarów, obejmując kradzież kont osobistych, naruszenia danych korporacyjnych i inne.
4. Strategie radzenia sobie
• Sprawdź dokładnie adres nadawcy, czy nie zawiera literówek lub nietypowych nazw domen.
• Włącz uwierzytelnianie wieloskładnikowe (MFA), aby zmniejszyć ryzyko, nawet jeśli hasła zostaną naruszone.
• Korzystaj z narzędzi antyphishingowych, aby filtrować złośliwe wiadomości e-mail i linki.
• Przeprowadzaj regularne szkolenia z zakresu świadomości bezpieczeństwa, aby zwiększyć czujność personelu.
Zaawansowane trwałe zagrożenie (APT)
1. Definicja APT
Zaawansowane trwałe zagrożenie (APT) to złożony, długotrwały cyberatak, zwykle przeprowadzany przez grupy hakerów na poziomie państwowym lub gangi przestępcze. Atak APT ma jasny cel i wysoki stopień dostosowania. Atakujący infiltrują przez wiele etapów i czają się przez długi czas, aby ukraść poufne dane lub uszkodzić system.
2. Przepływ ataku
Pierwsze włamanie:Uzyskiwanie dostępu za pomocą wiadomości phishingowych, exploitów lub ataków na łańcuch dostaw.
Zdobądź przyczółek:Wprowadź tylne drzwi, aby zapewnić długoterminowy dostęp.
Ruch boczny:rozprzestrzeniać się w sieci docelowej w celu uzyskania wyższego autorytetu.
Kradzież danych:Wyodrębnianie poufnych informacji, takich jak własność intelektualna lub dokumenty strategiczne.
Zakryj ślad:Usuń dziennik, aby ukryć atak.
3. Typowe przypadki
Atak na SolarWinds w 2020 r. był klasycznym incydentem APT, w którym hakerzy umieścili złośliwy kod za pomocą ataku na łańcuch dostaw, wpływając na tysiące firm i agencji rządowych na całym świecie i kradnąc duże ilości poufnych danych.
4. Punkty obronne
• Wdrożenie systemu wykrywania włamań (IDS) w celu monitorowania nietypowego ruchu sieciowego.
• Wdrażać zasadę najmniejszych uprawnień w celu ograniczenia możliwości poruszania się napastników.
• Przeprowadzaj regularne audyty bezpieczeństwa w celu wykrycia potencjalnych tylnych furtek.
• Współpraca z platformami analizy zagrożeń w celu wychwytywania najnowszych trendów ataków.
Atak typu Man in the Middle (MITM)
1. Jak działają ataki typu Man-in-the-middle?
Atak typu man-in-the-middle (MITM) ma miejsce, gdy atakujący wprowadza, przechwytuje i manipuluje transmisjami danych między dwiema komunikującymi się stronami bez ich wiedzy. Atakujący może ukraść poufne informacje, manipulować danymi lub podszywać się pod stronę w celu oszustwa.
2. Formy wspólne
• Podszywanie się pod sieć Wi-Fi: atakujący tworzą fałszywe punkty dostępu Wi-Fi, aby nakłonić użytkowników do nawiązania połączenia i kradzieży danych.
Podszywanie się pod DNS: manipulowanie zapytaniami DNS w celu kierowania użytkowników do złośliwych witryn.
• Przejęcie protokołu SSL: Podrabianie certyfikatów SSL w celu przechwytywania szyfrowanego ruchu.
• Przejmowanie poczty elektronicznej: przechwytywanie i modyfikowanie treści wiadomości e-mail.
3. Zagrożenia
Ataki MITM stanowią poważne zagrożenie dla bankowości internetowej, handlu elektronicznego i systemów telepracy. Mogą prowadzić do kradzieży kont, manipulacji transakcjami lub ujawnienia poufnych informacji.
4. Środki zapobiegawcze
• Używaj stron internetowych z protokołem HTTPS, aby mieć pewność, że komunikacja jest szyfrowana.
• Unikaj łączenia się z publiczną siecią Wi-Fi i korzystania z sieci VPN w celu szyfrowania ruchu.
• Włącz bezpieczną usługę rozpoznawania nazw domen (DNSSEC).
• Sprawdź ważność certyfikatów SSL i bądź czujny na ostrzeżenia o wyjątkach.
Wstrzyknięcie SQL
1. Mechanizm wstrzykiwania kodu SQL
Atak typu SQL injection to atak polegający na wstrzykiwaniu kodu, w którym atakujący wstawia złośliwe polecenia SQL do pól wejściowych aplikacji internetowej (np. w polu logowania, pasku wyszukiwania), aby oszukać bazę danych i zmusić ją do wykonania nielegalnych poleceń, a tym samym do kradzieży, manipulacji lub usunięcia danych.
2. Zasada ataku
Rozważmy następujące zapytanie SQL dla formularza logowania:

Napastnik wchodzi:
Zapytanie wygląda następująco:
Omija to uwierzytelnianie i umożliwia atakującemu zalogowanie się.
3. Zagrożenia
Wstrzyknięcie SQL może doprowadzić do wycieku zawartości bazy danych, kradzieży danych uwierzytelniających użytkownika, a nawet przejęcia całych systemów. Wyciek danych w Equifax w 2017 r. był powiązany z luką w zabezpieczeniach w postaci wstrzykiwania SQL, która wpłynęła na dane osobowe 147 milionów użytkowników.
4. Obrona
• Używaj sparametryzowanych zapytań lub wstępnie skompilowanych poleceń, aby uniknąć bezpośredniego łączenia danych wprowadzonych przez użytkownika.
• Wdrożenie walidacji danych wejściowych i filtrowania w celu odrzucania nietypowych znaków.
• Ogranicz uprawnienia do bazy danych, aby uniemożliwić atakującym wykonywanie niebezpiecznych działań.
• Regularnie skanuj aplikacje internetowe w poszukiwaniu luk w zabezpieczeniach i usuwaj zagrożenia bezpieczeństwa.
Ataki DDoS
1. Natura ataków DDoS
Atak typu Distributed Denial of Service (DDoS) polega na wysyłaniu ogromnych żądań do serwera docelowego poprzez kontrolowanie dużej liczby botów, co wyczerpuje jego przepustowość, zasoby sesji lub moc obliczeniową, uniemożliwiając zwykłym użytkownikom dostęp do usługi.
2. Typy popularne
• Atak na ruch sieciowy: wysyłanie dużej liczby pakietów i blokowanie przepustowości sieci.
• Ataki protokołowe: wykorzystanie luk w protokole TCP/IP w celu wyczerpania zasobów sesji serwera.
• Ataki na poziomie aplikacji: paraliżowanie serwerów WWW poprzez podszywanie się pod uzasadnione żądania użytkowników.
3. Typowe przypadki
Atak DDoS na firmę Dyn w 2016 r. wykorzystał botnet Mirai do zablokowania kilku popularnych witryn internetowych, w tym Twittera i Netflixa, co uwypukliło zagrożenia bezpieczeństwa, jakie niosą ze sobą urządzenia IoT (Internet Rzeczy).
4. Strategie radzenia sobie
• Wdrażanie usług ochrony przed atakami DDoS w celu filtrowania złośliwego ruchu.
• Użyj sieci dostarczania treści (CDN) do dystrybucji ruchu.
• Skonfiguruj moduły równoważenia obciążenia w celu zwiększenia mocy obliczeniowej serwera.
• Monitorowanie ruchu sieciowego w celu wykrywania i reagowania na nieprawidłowości na czas.
Zagrożenia wewnętrzne
1. Definicja zagrożenia wewnętrznego
Zagrożenia wewnętrzne pochodzą od upoważnionych użytkowników (np. pracowników, kontrahentów) w organizacji, którzy mogą nadużywać swoich uprawnień, działając złośliwie, z niedbalstwa lub pod wpływem zewnętrznych atakujących, co może skutkować wyciekiem danych lub uszkodzeniem systemu.
2. Rodzaj zagrożenia
• Złośliwi użytkownicy: celowo kradnący dane lub naruszający bezpieczeństwo systemów w celu osiągnięcia zysku.
• Zaniedbania pracowników: Brak świadomości bezpieczeństwa prowadzi do narażenia na zagrożenia.
• Przejęte konta: atakujący kontrolują wewnętrzne konta za pomocą phishingu lub kradzieży danych uwierzytelniających.
3. Zagrożenia
Zagrożenia wewnętrzne są trudne do wykrycia i mogą ominąć tradycyjne zapory sieciowe i systemy wykrywania włamań. W 2021 r. znana firma technologiczna straciła setki milionów dolarów z powodu wycieku kodu źródłowego przez wewnętrznego pracownika.
4. Solidne środki obronne
• Wdrożyć architekturę zero-trust i zweryfikować wszystkie żądania dostępu.
• Monitorowanie zachowania użytkowników w celu wykrycia nieprawidłowych operacji.
• Przeprowadzaj regularne szkolenia z zakresu bezpieczeństwa w celu zwiększenia świadomości personelu.
• Ogranicz dostęp do poufnych danych, aby zmniejszyć ryzyko wycieku.
Czas publikacji: 26-05-2025